Her yil 25 000 yabanci akademisyenin doktora yaptigi Almanya, her yil bu konuda yurtdisindan daha fazla talep almaya baslamistir.
Almanya´ da doktora yapabilmek icin ilk gerekli sart, yüksek lisans egitiminizi iyi bir notla bitirmis olmaniz gerekiyor. Bunun disinda da yine cok iyi ingilizce bilgisine sahipseniz sizin icin cok avantajli olur.
Ilk olarak belirtmemiz gereken husus, eger doktora basvurulari icin danismanlik firmalarina basvuru yapiyorsaniz yanlis yoldasiniz demektir. Ikinci bir sahsin sizin adiniza doktora basvurusu yapmasi imkansiz. Eger ben yine de tek basima doktora basvurusu yapacak donanimda degilim diyorsaniz doktora planlarinizi ertelemeniz iyi olur.
Almanya da iki tip doktora sistemi vardir:
1- Individuell(Bireysel)
2- Strukturiert(Yapilandirilmis).
Bireysel doktora basvurusu icin ilk olarak tipki is ilani gibi asagida verilen sitelerden veya direk olarak basvuru yapacaginiz fakulte sitelerinden doktora icin ilanlari takip etmeniz gerekiyor. Ilani bulduktan sonra cok güzel bir basvuru dosyasi hazirlayip(ingilizce de olabilir), ilani veren profesöre basvurunuzu yolluyorsunuz. Sayet evraklarinizi inceleyen Profesör sizin icin olumlu bir fikir elde edinirse sizinle telefon veya skype üzerinden kontaga geciyor ve bölüm ve calisma ile ilgili size bir kac soru yöneltiyor. Sayet hersey olumlu sonuclanirsa, size bir belge veriyor ve o belge ile üniversitenin international office departmanina basvuru yapiyorsunuz.
Bu tip doktora egitimi genelde 3-5 yil arasi sürüyor.
II. secenekteki yapilandirilmis doktora programi ise, internasyonal dildeki anlamiyla PhD-Sistemi oluyor. Egitim 3-4 yil arasi sürüyor. Su siralarda bu sistemle Almanya genelinde yaklasik 700 farkli alanda doktora egitimi veriliyor. Bu yapidaki doktora basvurularini arastirmak icin genel bir site yok maalesef. DAAD nin sitesinde bu tip ilanlar yer alsa da bir cok aktuel ilanlari bulamiyorsunuz. Bu sebeple direk olarak üniversitelerin sitelerinden arastirmaniz gerekiyor. Basvuru yaparken özellikle lisans ve yüksek lisans transkriptleriniz disinda, tezinizi veya yaptiginiz calismalari da basvuru yaptiginiz fakülteye göndermeniz gerekiyor(ingilizce veya almanca olarak).
I. sistemdeki doktora programina göre 2.sistemdeki doktora bölümlerinden kabul alma sansiniz daha düsük.
Individuell doktora basvurusu icin asagidaki üc site üzerinden arama yapabilirsiniz:
Ayrica doktora egitimini üniversiteler disinda yine bir cok arastirma merkezlerinde de yapabilirsiniz.
Asagidaki linkten bu tür arastirma merkezlerinin listesini bulabilirsiniz:
http://www.research-in-germany.org/en/research-areas-a-z.html
Doktora egitimine kabul aldiktan sonra yine bir cok kuruma burs basvurusu da yapabilirsiniz. Burs imkanlari ile ilgili bilgileri asagidaki linkte bulabilirsiniz:
Doktora basvurulari icin almanca veya ingilizce en azindan su seviyede sertifika gerekiyor diyebilecegimiz bir durum söz konusu degil. Her üniversitenin kendine göre kurallari var. Almanya da hem ingilizce hem de almanca dilinde doktora yapabilme imkaniniz var.
Ayrica Almanya da doktora programlarinda Fast-Track denilen bir sistem daha var. Bu sistem cok fazla üniversite tarafindan uygulanmiyor. Sadece lisans bitiren bazi ögrenciler istisnai durumlarda direk olarak doktora programina da kabul edilebiliyor. Fakat yurtdisinda lisans bitiren ögrencilerin bu tür doktora programlarina alinma sansi cok düsük. Genelde fakülteler lisans egitiminde cok iyi notlara sahip ögrencileri yine bir kac master dersine girme sartiyla direk olarak doktora egitimine de alabiliyor.
Bu arada yine bir cok alman üniversitesi, Türkiye deki partner üniversiteleriyle ortak doktora programlari da sunuyor. Bu programlar dahilinde belirli bir süre Türkiye de ve yine belirli bir süre Almanya da doktora yapip, yine alman üniversitesinden de Doktora ünvani alabilirsiniz. Bunun icin Türkiye de yüksek lisans yaptiginiz üniversiteden arastirma yapabilirsiniz ve kendi üniversitenizden Almanya daki partner üniversiteler icin sordurtabilirsiniz.
Finansal konulara gelince, Almanya daki doktora egitimi icin herhangi bir ücret ödemiyorsunuz. Ayrica anlasma geregi yine doktora yaparken de üniversiteden maas alabiliyorsunuz. Bunun disinda yine yukarda bahsedildigi gibi burs basvurulari da yapabilirsiniz.
Ayrica son yillarda acilan ve “Graduiertenkollegs” olarak adlandirilan doktora programlarina da basvuru yapabilirsiniz. Bu tür doktora programlari her üniversite tarafindan desteklenmedigi gibi, bilhassa TU9 üniversiteleri tarafindan da elestirilen bir doktora programi. Graduiertenkolleg, Deutsche Forschungsgemenschaft tarafindan finansal olarak destekleniyor. Fakat bu programda yapilan doktoralar bütün ülkelerde denk olmayabilir. O yüzden basvuru yaparken, akreditasyon icin mutlaka ön bir arastirma yapin. Bu tür doktora programlarini asagidaki linkten bulabilirsiniz:
http://www.dfg.de/foerderung/programme/listen/index.jsp?id=GRK
Almanya´ da Doktora egitimi ile ilgili sorularinizi forum sayfamizda yöneltebilirsiniz: